65% poziom recyclingu do 2025 roku. Jakie zmiany w polskiej gospodarce odpadami są potrzebne aby osiągnąć ten cel?
Jakie są kluczowe obszary do usprawnienia?
Raport Eunomii pokazuje, że tak znaczny wzrost poziomu recyklingu, czyli o 100% w stosunku do obecnie osiąganych poziomów, można osiągnąć poprzez:
- bardziej intensywną zbiórkę odpadów organicznych,
- inwestycje w nowe i zmodernizowane sortownie, aby poprawić efektywność sortowania odpadów zmieszanych i frakcji materiałowych zebranych selektywnie,
- wprowadzenie systemu kaucyjnego na opakowania po napojach.
Pierwszy, ważny punkt we wdrażaniu bardziej kompleksowej gospodarki odpadami w Polsce to zintensyfikowana zbiórka odpadów organicznych (bioodpadów). A ją możemy wesprzeć częstszymi odbiorami, regularnymi kontrolami zawartości kontenerów i worków, a także kampaniami edukacyjnymi do konsumentów. Z doświadczenia innych krajów wiemy, że na lepsze efekty zbiórki może wpłynąć nawet kolor worka, przykładowo przezroczysta torba na odpady organiczne. A zintensyfikowana zbiórka w konsekwencji prowadzi do rozbudowy obecnych sieci Instalacji Komunalnych i modernizacji części istniejących już sortowni, które mogłyby objąć szerszy zakres sortowanych strumieni surowców. Dobrym tego przykładem jest chociażby Zakład Utylizacyjny w Gdańsku, który już przygotowuje się do osiągania wyższych poziomów recyklingu.
Jaki jest koszt modelowego, holistycznego zarządzania odpadami w Polsce?
Pozostając przy przykładach z innych krajów europejskich z funkcjonującymi systemami kaucyjnymi, możemy wziąć pod lupę Norwegię. Gdzie każdy sklep, który sprzedaje napoje, musi je także odbierać. Co oznacza, że dotyczy to także stacji paliwowych. Większość z nich zdecydowała się na zbiórkę manualną ze względu na małą liczbę zbieranych opakowań, jednak są też przykłady ze zbiórką automatyczną. W Niemczech wyłącznie duże sklepy przy stacjach paliwowych (ponad 200 mkw.) są objęte systemem kaucyjnym i również tam przeważa zbiórka manualna. Rumunia i Czechy, które są na etapie projektowania systemu kaucyjnego, już teraz zdecydowały o tym, że wszystkie stacje paliwowe, jako punkty sprzedaży napojów, będą uczestniczyły w systemie w zakresie zbiórki opakowań.
Istnieje sposób na zmniejszenie kosztów ponoszonych przez polskie gminy i rząd na gospodarkę odpadami. Jest nim przede wszystkim prawidłowo wdrożony system rozszerzonej odpowiedzialności producenta dla opakowań. Dzięki niemu to producent będzie odpowiedzialny za koszty związane ze zbiórką, sortowaniem i recyklingiem opakowań, które wprowadził na rynek iw ten sposób finansowo odciąży budżet samorządów. Konieczne jest zatem jak najszybsze uchwalenie zmian w polskiej ustawie dot. ROP.